De "black cab" : niet van gisteren !

In de straten van Londen zijn taxi's alomtegenwoordig: ze maken al vele jaren onlosmakelijk deel uit van de stad. We nemen je mee op een verkenning van de geschiedenis van de 'Black Cab'.

De oorsprong van de "black cab", de Londense taxi, gaat terug tot de 17e eeuw, toen een marinekapitein een busdienst organiseerde tussen Londen en Westminster. Hoewel het vandaag de dag alledaags lijkt, maakte dit initiatief reizen gemakkelijker dan per boot of te voet! De dienst werd al snel een groot succes en koning Charles I kende het monopolie toe aan de hertog van Hamilton, die voor de gelegenheid 50 koetsen beschikbaar stelde. In de loop der jaren evolueerde de koets tot een fiacre. In 1822 verscheen er een revolutionair nieuw rijtuig: de cabriolet, bijgenaamd de "cab". Hij had maar één paard nodig en kon twee mensen met een zekere snelheid vervoeren. Bovendien paste hij dankzij zijn compacte formaat bijna in alle straten en steegjes. In de buurt van stations waren er ook vierwielige fiacres, praktisch om passagiers en hun bagage te vervoeren.

Het einde van het paard als trekkracht

De uitvinding van de auto zorgde voor een revolutie in de taxiwereld en het schijnt dat de eerste paardloze koets in 1897 in Londen arriveerde. De "Colibri" genaamd, was hij elektrisch aangedreven. In 1903 kwam de Prunel, een taxi met verbrandingsmotor, gemaakt in Frankrijk. Drie jaar later werd de General Motor Cab Company uitgerust met 500 rode Renault taxi's met een tot dan toe ongekende functie: de taximeter. Na de Eerste Wereldoorlog stopte het (voornamelijk Franse) automerk met de productie van taxi's omdat ze de markt als onrendabel beschouwden. Britse firma's zoals Beardmore en Mann & Overton namen de fakkel over. Deze laatste besloten de chassis van Austin aan te passen om er voertuigen voor deze specifieke functie van te maken en hun koetswerk te laten aanpassen bij Carbodies. Dit was het begin van de moderne blackcab.

Vooral praktisch

In tegenstelling tot wat je zou denken, was zwart geen verplichte kleur voor Londense taxi's. Het was eerder een kostenbesparende maatregel in het bouwproces. Het bekendste vroege model was de FX3, gebouwd tussen 1948 en 1958. Hij werd aangedreven door een 2,2-liter Austin-motor en had een kenmerkende driedeurs carrosserie met bagageruimte naast de bestuurder. De passagiersruimte achterin is erg ruim, met plaats voor 5 passagiers op de bank en twee klapstoelen aan de overkant. Hij was erg populair, en niet alleen in de straten van Londen. Er werden uiteindelijk 12.435 FX3's geproduceerd.

Het icoon

In 1958 verving de FX4 de FX3. Hij verschilde van het vorige model door zijn vierde deur, dat als dienst deed om de bagageruimte volledig te beschermen. Uitgerust met onafhankelijke ophanging en een dubbel remsysteem werd hij een ongelooflijk succes en werd hij een icoon van "Made in Great Britain" design. Onder de motorkap vind je in de meeste gevallen een Austin 2,2-liter diesel, maar ook een 2,2-liter benzinemotor werd in andere modellen gemonteerd. Beide werden gekoppeld aan een handgeschakelde vierversnellingsbak of een Borg-Warner automatische transmissie. In 1971 kreeg hij een nieuwe 2,5-liter diesel, die beter geschikt was voor de automatische versnellingsbak. In de loop der jaren werd de FX4 aangepast naar aanleiding van feedback van bestuurders. In 1982 begon Carbodies de taxi onder eigen merknaam te produceren nadat British Leyland haar interesse in dit ongewone voertuig had verloren. Toen kwam de FX4R (voor Rover) met zijn 2,3-liter motor, stuurbekrachtiging en remservo. Dit onbetrouwbare model werd vervangen toen London Taxi International de taxiproductie overnam. Het kreeg een 2,5-liter motor en een aantal verbeteringen om de chauffeur en passagiers meer gemak te bieden. In 1989 werd de FX4 de FX4 Fairway en kreeg hij een Nissan 2.7-blok, dat ook door de Terrano werd gebruikt, waardoor hij veel betere prestaties leverde. Dit model, zeer geliefd bij taxichauffeurs, werd geproduceerd tot 1997!

Moderniteit en erfgoed

De TX1 en daarna de TX2 hebben moeite om mensen de ongelooflijk robuuste FX4 Fairway te doen vergeten. Zelfs de verplichte Euro 3-norm slaagde er niet in om taxi-eigenaars op andere gedachten te brengen, die hun voertuigen lieten aanpassen om ze op de weg te houden. Uiteindelijk werd de FX4 rond 2009-2010 door steeds strengere vervuilingsnormen uit de straten van Londen verdreven, wat de weg vrijmaakte voor de TX4. Tegenwoordig heeft de London Taxi Corporation Limited (LTC) plaatsgemaakt voor de London Electric Vehicle Company Limited (LEVC), eigendom van de Chinese groep Geely. Sinds 2017 beschikt de TX taxi, waarvan de vorm losjes is gebaseerd op de TX4, over een hybride aandrijflijn waarmee hij op een elektrische aandrijving kan rijden. De batterij wordt opgeladen door een verbrandingsmotor van Volvo die dienst doet als range extender. De TX is praktischer dan ooit en is tot in het kleinste detail ontworpen om de klus te klaren. Hij biedt ook een uitstekende toegankelijkheid voor PBM's, iets wat de Fairway eind jaren 80 al bood! Dankzij de impuls van Geely is LEVC nu aanwezig in vele markten over de hele wereld en is de TX ook verkrijgbaar met een links stuur. Ondanks zijn vele kwaliteiten heeft hij moeite om taxichauffeurs buiten het Verenigd Koninkrijk te overtuigen vanwege zijn hoge prijs (ongeveer € 80.000) en zijn specifieke ontwerp, waardoor hij niet gemakkelijk tweedehands kan worden doorverkocht.

Over de auteur:

Lees verder